Ở Việt Nam nói chung và các tỉnh miền núi nói riêng có 4 nhóm H'Mông chính: Mông Trắng, Mông Đen, Mông Xanh, Mông Hoa. Mỗi nhóm có ngôn ngữ phong tục riêng như tiếng nói, trang phục. Người Mông nổi tiếng về kỹ thuật dệt các hoa văn trên vải lanh nên váy áo, khá độc đáo. Người Mông ở những vùng du lịch như Sa Pa (Lào Cai), Tân Thanh (Lạng Sơn) có biệt tài là nói tiếng nước ngoài khá thành thạo. Họ có thể giao dịch mua bán bằng tiếng Anh, tiếng Trung Hoa như tiếng mẹ đẻ. Và với biệt tài nói tiếng anh một bộ phận không nhỏ người Mông cũng đi làm hướng dẫn viên du lịch cho khách nước ngoài, như Tây balo muốn khám phá Sapa.



Người Mông xuống núi làm du lịch
Từ gỗ Pơ mu người Mông chế tạo ra các dụng cụ gia đình đẹp, bền như mâm, thau, chậu, yên ngựa, thùng chứa nước, các dụng cụ dùng để mát sa, vv... Nhạc cụ của người Mông phục vụ cho sinh hoạt văn hoá lễ hội là khèn, đàn môi, kèn lá, sáo trúc. Những đêm chợ tình hoặc phiên chợ vùng cao, thanh niên làng thường dùng các nhạc cụ trên để múa hát gọi bạn… Đây là một né văn hóa đặc sắc của người dân tộc Mông mà khách du lịch cũng muốn tìm hiểu và khám phá khi đi du lịch.

Trong buổi sinh hoạt văn hóa với người Mông ở Quản Bạ, Hà Giang, chúng ta được tham dự xem họ múa khèn, hát đối đáp vui vẻ. Câu hát về Quản bạ yêu thương ngân lên:

''Hà ứ. Đứng trên Quản Bạ đất Hà Giang, vó ngựa biên cương lộng gió ngàn. Hà ứ, lên đến cổng trời nhìn về Quản Bạ quê tôi, mà ngỡ như mình đang cưỡi gió, ngắm trần gian giữa ngút ngàn. Vách đá cheo leo, bản làng quê tôi thấp thoáng lưng đèo. Nương ngô xanh tươi, hoa lê trắng, người dân quê tôi sống đời no ấm. Hà ứ, không còn du cư, sống đời lang thang cam phận đói nghèo. Lưng chừng núi, người dân quê tôi chăm lo sản xuất.

Hà ứ, và nghe đâu đây, tiếng khèn vi vu, chàng trai người Mông đang gọi người yêu. Chiều nay mây bay, chiều nay mây bay, dưới chân người, như đưa ta về trời. Đây Quản bạ quê tôi, ơi Quản Bạ yêu thương.''

Các sản phẩm của người Mông làm, phong cảnh cảu người Mông sinh sống đến nương ngô, thửa ruộng bậc thang và bản làng của người Mông là nơi thu hút khách du lịch trên mọi miền Tổ quốc về thăm. Các làng văn hóa, khu vui chơi như ném pao, tung còn là nếp sống sinh hoạt là một phần văn hóa phi vật thể trong đời sống của người Mông nếu được khai thác tốt sẽ là những sản phẩm du lịch hấp dẫn, nhất là khách quốc tế đến Việt Nam.